Trong bài viết trước, chúng ta đã xem xét xét nghiệm kháng thể cho chúng ta biết điều gì ? đã giúp cho các bạn có góc nhìn cơ bản về loại xét nghiệm này. nên trong bài này, chúng ta sẽ tiếp coi xét cách các xét nghiệm hoạt động để đi đến kết quả của chúng. Như chúng ta sẽ thấy, không chỉ có một loại xét nghiệm kháng thể và chúng có thể thay đổi độ xác thực và thời gian chúng tạo ra kết quả.
Đôi nét
Xét nghiệm kháng thể hay xét nghiệm huyết thanh học cho SARS-CoV-2 là nhu cầu gia tăng để định lượng tốt hơn số lượng ca mắc COVID-19, bao gồm cả những trường hợp có thể không có triệu chứng hoặc đã phục hồi. Các xét nghiệm huyết thanh học là các xét nghiệm dựa trên máu có thể được dùng để xác định xem mọi người có tiếp xúc với một mầm bệnh cụ thể hay không bằng cách xem xét phản ứng miễn nhiễm của họ.
trái lại, các xét nghiệm RT-PCR hiện đang được sử dụng trên toàn cầu để chẩn đoán các trường hợp COVID-19 chỉ có thể chỉ ra sự hiện diện của vật liệu virus trong quá trình lây truyền và sẽ không cho biết nếu một người bị nhiễm bệnh và sau đó đã bình phục. Những xét nghiệm này có thể cung cấp chi tiết hơn về tỷ lệ mắc bệnh trong dân số bằng cách xác định các cá nhân đã phát triển kháng thể với virus.
Tại thời điểm ngày nay, Mỹ đã thông qua hơn một tá xét nghiệm kháng thể khác nhau để phát hiện kháng thể coronavirus. Các xét nghiệm được phê duyệt này hoạt động theo những cách khác nhau và thỉnh thoảng có thể cho chúng ta biết những điều khác nhau. Và chúng ta sẽ đề cập các loại chính và cách chúng hoạt động trong nội dung dưới đây.
Các xét nghiệm chẩn đoán nhanh
Khi mọi người nói về xét nghiệm tại nhà, đây thường là loại xét nghiệm mà họ đang đề cập. Các xét nghiệm chẩn đoán nhanh (Rapid diagnostic tests, gọi tắt là RDT) cho coronavirus hoạt động trên cơ sở hao hao như xét nghiệm mang thai tại nhà (nhưng bạn không phải đi tiểu trên những xét nghiệm này). Chúng có thể hoạt động theo một đôi cách khác nhau, nhưng một diễn đạt đơn giản về một phương pháp phổ quát theo sau.
Mẫu của bạn cho các xét nghiệm này thường sẽ là mẫu máu (từ ngón tay), mẫu nước bọt hoặc mẫu được lấy bằng tăm bông mũi. Bạn thêm mẫu vào một đầu của que thử. Một bấc ở đầu kia của que thử rút mẫu qua.
Khi mẫu của bạn vượt qua que thử, nó sẽ đi qua một khu vực chứa virus bất hoạt. Nếu mẫu của bạn chứa kháng thể đối với virus, chúng sẽ kết liên với nó, nhặt nó lên và mang theo que thử. Virus cũng được gắn thẻ với các hạt nano vàng , đóng vai trò quan yếu trong việc tạo ra kết quả.
Khi mẫu nối hành trình qua que thử, nó tiếp cận các vạch thử. Những vạch này chứa các kháng thể cố định lấy kháng thể của bạn, cùng với virus và các hạt nano vàng mà chúng bị mắc kẹt. Vàng có màu đỏ ở dạng hạt nano và nó làm cho một vạch màu đỏ xuất hiện trong vùng thí nghiệm. Nếu bạn không có bất kỳ kháng thể nào đối với virus trong mẫu của mình, sẽ không có gì để các kháng thể cố định lấy được, do vậy vạch xét nghiệm không chuyển sang màu đỏ.
RDT thường sẽ có hai vạch thí điểm; một cho kháng thể IgM (M Line) và một cho kháng thể IgG (G Line). Cũng sẽ có một vạch đối chứng (Control Line); vạch này dùng các kháng thể đối chứng có trên que thử để kiểm tra xem xét nghiệm có hoạt động xác thực không. Nếu vạch đối chứng chuyển sang màu đỏ, thí điểm đã hoạt động chuẩn xác. nếu không, chúng ta phải làm lại bài xét nghiệm với một que thử khác.
RDT là xét nghiệm nhanh nhất cho kháng thể, nhưng chúng bị hạn chế hơn so với một số xét nghiệm khác. Chúng chỉ có thể cho chúng ta biết nếu có kháng thể trong mẫu. Chúng không thể cho chúng ta biết có bao lăm kháng trình bày diện hoặc hiệu quả của kháng thể chống lại virus.
RDT cũng nằm trong số ít chính xác nhất trong các xét nghiệm kháng thể. Khi nói đến coronavirus RDT, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã tuyên bố rằng độ nhạy của một số xét nghiệm có thể khác nhau giữa 34 – 80% . Bạn nên nhớ rằng độ nhạy của xét nghiệm cho chúng ta biết mức độ thẳng tuột mang lại kết quả dương tính cho người có kháng thể. thành ra, độ nhạy 34% sẽ khá kém: nếu 20 người có kháng thể thực hành xét nghiệm, chỉ có 7 người được xác định chính xác là có kháng thể.
Các xét nghiệm trung hòa
Không giống như RDT, các xét nghiệm trung hòa (Neutralisation assays) là các xét nghiệm dựa trên phòng thể nghiệm. Chúng cũng mất tới 5 ngày, lâu nhất trong số các xét nghiệm kháng thể được đề cập trong bài viết này. Tuy nhiên, sự chậm trễ đi kèm với một lợi ích: chúng có thể cho chúng ta biết thông tin về các kháng thể của bệnh nhân mà không có xét nghiệm nào khác có thể làm được.
Để thực hiện xét nghiệm trung hòa, mẫu máu của bạn sẽ được pha loãng ở các mức độ khác nhau. Những độ pha loãng khác nhau này sau đó được pha trộn với nồng độ không đổi của huyền phù virus, được ủ, sau đó được thêm vào tế bào chủ trong đĩa petri. Được bao phủ trong môi trường thạch (agar), các mẫu trong các đĩa được ủ trong vài ngày.
Trong thời kì này, các khu vực của các tế bào bị nhiễm bệnh (mảng) phát triển. Kháng thể với virus trong mẫu bệnh nhân sẽ làm giảm sự hình thành mảng bám. Bằng cách so sánh kết quả ở các độ pha loãng khác nhau của mẫu bệnh nhân, chúng ta có thể xác định mức độ hiệu quả của kháng thể đối với virus trong mẫu của bạn. Điều này rất hữu ích để biết, vì hiệu quả kháng thể có thể thay đổi. Nếu bạn có kháng thể, nhưng chúng không đặc tên hiệu quả, bạn vẫn có nguy cơ bị nhiễm virus một lần nữa trong ngày mai.
Các xét nghiệm miễn nhiễm tiếp thụ kết liên với enzyme (ELISA)
Đây là một xét nghiệm dựa trên phòng thể nghiệm khác. Giống như RDT và xét nghiệm trung hòa, chúng có thể cho chúng ta biết liệu kháng thể chống virus có trong mẫu của bạn hay không? Ngoài ra, chúng có thể cho chúng ta ý tưởng về mức độ kháng thể trong mẫu của bạn, đây có thể là một nhân tố quan trọng trong khả năng miễn dịch trong ngày mai. Có một vài biến thể nhỏ của thí điểm này – trong bài viết này chỉ hội tụ vào phương pháp ‘gián tiếp’, nhưng cũng có những phương pháp khác ở một số góc cạnh.
ELISA (Enzyme-linked immunoabsorbent assays) gián tiếp liên tưởng đến việc thêm mẫu bệnh nhân vào một tấm vi mạch được phủ tốt bằng virus đã bị vô hiệu hóa hoặc protein của virus. Bất kỳ kháng thể nào trong mẫu của bạn sẽ liên kết với những chất này khi lượng vi mạch được ủ.
Sau đó, các kháng thể có gắn nhãn enzyme được thêm vào. Những kháng thể này liên kết với kháng thể bệnh nhân. Sau này, một chất liên kết với enzyme (chất nền) được thêm vào. Điều này thay đổi màu sắc khi nó liên kết với enzyme, với cường độ màu can hệ trực tiếp đến số lượng kháng thể trong mẫu bệnh nhân. do vậy, mẫu của bạn càng có nhiều kháng thể, màu càng đậm. Nếu bạn không có kháng thể, sẽ không có sự đổi thay màu sắc.
Các xét nghiệm dựa trên ELISA thường mất vài giờ để chạy. Chúng thường có độ nhạy và độ đặc hiệu cao hơn RDT, tức là kết quả dương tính giả và âm tính giả ít hơn. Nhiều xét nghiệm cũng có thể được thực hiện cùng một lúc. Tuy nhiên, nó không cung cấp cho chúng ta thông báo về hiệu quả của các kháng thể trong mẫu của bạn.
Các xét nghiệm miễn nhiễm khác
Có một số xét nghiệm xét nghiệm miễn nhiễm khác nhau hoạt động hao hao như ELISA nhưng có một số dị biệt đáng để ý.
Ví dụ như xét nghiệm miễn nhiễm phát quang sử dụng chất nền phát quang (sinh sản ánh sáng) thay vì chất đổi thay màu. Lượng ánh sáng được tạo ra tỷ lệ thuận với mức độ kháng thể trong mẫu của bạn.
Một biến thể của điều này, xét nghiệm điện hóa phát quang, dán nhãn kháng thể với chất nền tạo ra ánh sáng khi có dòng điện. Một lần nữa, mức độ ánh sáng được tạo ra tỷ lệ thuận với mức độ kháng thể trong mẫu của bạn.
Các xét nghiệm coronavirus đã được chuẩn y
Tại Anh, hiện có hai xét nghiệm kháng thể đối với coronavirus. Một, từ Roche , là một xét nghiệm điện hóa phát quang. Xét nghiệm này có độ đặc hiệu được ít là 99,81% và độ nhạy 100% sau 14 ngày công nhận nhiễm trùng. Nó có thể tạo ra kết quả trong 18 phút.
Các xét nghiệm kháng thể khác đang được sử dụng được sản xuất bởi Abbott . Đó là xét nghiệm vi hạt phát quang hóa với độ đặc hiệu được báo cáo là 99,9% và độ nhạy 100% sau 14 ngày xác nhận nhiễm trùng.
Một số công ty đang cung cấp thể nghiệm Abbott nơi bạn có thể lấy mẫu tại nhà bằng cách chích ngón tay trước khi gửi đi. Tuy nhiên, chính Abbott đã tuyên bố rằng xét nghiệm của họ không được thiết kế để chạy với các mẫu máu ngón tay . Vì vậy, nếu bạn đã cân nhắc mua một trong những bộ xét nghiệm này, có thể là khôn ngoan để tiết kiệm tiền của bạn và giữ cho đến khi thử nghiệm kháng thể chính thức có sẵn rộng rãi hơn.
Tại Mỹ, một số xét nghiệm khác được ưng ý cho sử dụng, bao gồm xét nghiệm RDT và ELISA. Có một loạt các thể nghiệm với độ nhạy và độ đặc hiệu của chúng (được biết đến) trên trang này .
thành thử, bạn đã thực hành xét nghiệm kháng thể chứ?
Nếu bạn đã làm xét nghiệm kháng thể coronavirus và có kết quả, điều đó có nghĩa là gì? Chà, nếu bạn đã thể nghiệm âm tính, điều đó có nghĩa là không có kháng thể nào đối với SARS-CoV-2 được phát hiện. Điều đó có tức là bạn vững chắc không bao giờ bị bệnh? Chúng ta chẳng thể vững chắc 100% vì luôn có rủi ro nhỏ về kết quả âm tính giả.
Điều na ná cũng đúng nếu bạn xét nghiệm dương tính, tức thị bạn có kháng thể chống lại căn bệnh này. Một lần nữa, luôn có một rủi ro nhỏ về kết quả dương tính giả. Ngay cả khi kết quả là chính xác, chúng ta không biết vững chắc rằng việc có kháng thể vững chắc sẽ ngăn bạn khỏi bệnh trở lại, hoặc ngay cả khi chúng xảy ra, khả năng miễn dịch đó có thể kéo dài bao lâu.
Cho đến khi chúng ta biết nhiều hơn, xét nghiệm kháng thể không phải là cánh cửa dẫn đến một từng lớp không cách ly. Ngay cả khi các xét nghiệm này hiện đang trở thành phổ biến rộng rãi hơn, chúng ta vẫn đang đợi chờ một loại vắc-xin trước khi chúng tôi có thể trở lại với cuộc sống tiền coronavirus.
Bài viết đến đây là hết rồi. coi sẽ giúp ích cho các bạn phần nào trong tương lai. Lần sau nếu có ai hỏi về chủ đề này thì hãy nhớ về hóa học đằng sau chúng nhé!
Tham khảo Compound Interest , Medlatec , Assaygenie , Virology , SusanPayne và Center for Health Security .
No comments:
Post a Comment